نوار عصب و عضله
نوار عصب و عضله یا Electromyography & Nerve conduction study که به اختصار EMG& NCV نوشته می شود و گاهی به آن الكترومیوگرافی گفته می شود كه به اختصار ( Electromyography) EMG و یا تست عصب هم گفته می شود ، نوعی روش تشخیصی است كه برای ارزیابی سلامت اعصاب ، عضلات و تشخیص بیماریهای عصبی ، عضلانی و اختلالات محل اتصال عصب و عضله به كار می رود.
الکترومیوگرافی تکنیکی است برای محاسبه و ضبط حالات عضلات بدن در مواقع انقباض و انبساط که از دستگاهی به نام ماهیچه‌نگار برقی Electromyograph جهت ثبت سیگنال های الکتریکی استفاده کرده و به نتایج آن ماهیچه‌نگاشت Electromyogram گفته می‌شود. دستگاه عصبی از دو قسمت مركزی شامل مغز و نخاع و محیطی شامل اعصاب حسی ، حركتی و خود مختار تشكیل شده است. نوار عصب و عضله قسمت محیطی را بررسی می كند.
الف) نوار عصب : در نوار عصب، عصبهای حسی و حركتی هر كدام جداگانه بررسی می شوند.
برای بررسی عصب حسی، تنه عصب با تحریكات الكتریكی ضعیفی تحریك شده ،پاسخ حاصله، به كمك الكترود برداشت كننده از سطح پوست برداشت می شود و نتایج به دست آمده با داده های نرمال و نیز با نتایج سمت مقابل بدن در صورت سالم بودن، مقایسه می شوند. برای بررسی اعصاب حركتی، مجددا تنه عصب مشابه عصب حسی تحریك شده ، پاسخ ایجاد شده، از سطح عضله مورد نظر برداشت می شود و با داده های نرمال و نیز سمت مقابل بدن مقایسه می شود.
ب) نوار عضله یا الكترومیوگرافی: در نوار عضله با استفاده از یك الكترود سوزنی ظریف ، فعالیتهای الكتریكی ماهیچه در حالتهای مختلف اعم از استراحت و فعالیت مورد مطالعه قرار می گیرد. نوار عضله نیاز به همكاری كامل بیمار دارد تا در زمان مناسب عضله را منقبض یا شل نماید. هرچه همكاری بیمار بهتر باشد ، نوار عضله سریعتر انجام می شود و ناراحتی ناشی از انجام آن به حداقل می رسد.
نوار عصب و عضله در حقیقت ادامه معاینه بالینی بیمار است و پزشك، بعد از اخذ شرح حال و معاینه بالینی دقیق اقدام به انجام آن می نماید.
نوار عصب و عضله اغلب برای تشخیص ویا رد كردن موارد زیر ضروری است:
۱-بیماریهای عضلانی مانند دیستروفی های عضلانی و پلی میوزیت
۲-بیماریهای اعصاب محیطی مانند سندرم تونل كارپ و نوروپاتی ها
۳-بیماریهای سلولهای حركتی در مغز و نخاع مانند ای ال اس
۴-بیماریهای محل اتصال عصب و عضله ماند میاستنی گراویس
۵- درگیری ریشه های عصبی در گردن و كمر ناشی از فتق دیسك یا آرتروز
۶-بیماریهای شبكه بازویی و یا لمبوساكرال
نكاتی كه لازم است توسط بیمار رعایت شود:
۱-از آنجا كه نوار عصب و عضله بر روی اندامها انجام می شود ، بهتر است بیمار از لباس نسبتا گشاد و راحت استفاده كند.
۲-برای انجام نوار عصب سطح اندام باید از مواد چرب و آرایشی و نیز تعریق پاك باشد. لذا بهتر است قبل از آن بیمار استحمام كرده باشد و یا حداقل از آرنج و زانو به پایین را كاملا شسته باشد.
راهنمای نحوه درخواست آزمایش توسط پزشك معالج:
۱-بهتر است خلاصه ای از تاریخچه و معاینه بالینی بیمار در برگ درخواست قید گردد، چراكه نوار عصب و عضله در واقع تكمیل كننده تاریخچه و معاینه بالینی بیمار حهت رسیدن به تشخیص نهایی است.
۲-برای انجام نوار عصب و عضله به آزمایش یا آمادگی خاصی نیاز نیست اما در صورتیكه بیمار مبتلا به بیماریهایی هپاتیت یا ایدز بود ویا كمبود پلاكت و فاكتورهای انعقادی دارد، می بایست در برگه در خواست قید گردد تا احتیاط لازم انجام شود.
۳-با توجه به اینكه در نوار عصب و عضله مقایسه دو اندام برای تشخیص و پیش آگهی بسیار مهم می باشدو عملا بدون این مقایسه تست مورد نظر ناقص می باشد، لذا می بایست در برگه در خواست از نوشتن نوار عصب و عضله برای یك اندام خودداری شود.
۴-در بیماریهای سیستمیك همچون نوروپاتی و میوپاتی و بیماریهای سلول حركتی ، كه تمام اندامها درگیر می باشند در خواست نوار عصب و عضله برای جهار اندام قید شود.
۵-بهتر است حداقل دو هفته از شروع علایم سپری شده باشد تا تغییرات قابل شناسایی توسط نوار عصب وعضله ایجاد شده باشد.
